500 pertsonek hartu dute parte ONGI ETORRI BASERRIRA ekimenaren 8. edizioan

Asteburu honetan ospatu dira ONGI ETORRI BASERRIRA ekimeneko ate irekiak eta amaitu ostean, esateko moduan gaude, beste behin, arrakastatsuak izan direla, guztira 500 pertsonek hartu bait dute parte ekimenean.

Eskeintzan 25 baserri bazeuden ere, azkenean, 20 baserritako ateak zabaldu ditugu, bisitariak larunbateko baserrietan zentratu baita. Hala ere, aukera anitza eta haundia izan dute, egungo baserriaren errealitatea ezagutzeko eta bide batez, gure baserriak kokatuak dauden herri eta auzoak ezagutzeko eta nola ez, baserri familiekin goiza partekatzeko.

ONGI ETORRI BASERRIRA antolatzen duen ENBA nekazal sindikatuaren partetik gure eskerrona agertu nahi diegu bai bisitariei eta baserritarrei bai ekimena Aurrera ateratzeko lagundu diguten babesleak (Mercadona, Hazi, Eusko Label, Basatxerri, Baserria KM0, Kaiku KM0). Ziur gaude, datorren urtean berriro Elkar ikusiko dugula.

Mila esker azkenik, ONGI ETORRI BASERRIRA ekimena ezagutzera eman eta zabaltzen lagundu gaituzten komunikabide guztiei.

Behi okelaren sektoreak bizi duen egoera kezkagarria da benetan. Ekoizpen kostuak, azkeneko 2-3 urteetan, izugarri igo dira eta abeltzainak jasotzen duen prezioa, neurri batean behintzat, eguneratu bada ere, abeltzain ia denak oso une larria bizitzen ari direla aitortu beharrean gaude.

Inflazioaren presioaz kezkatuta, berez arazoak ez duen kontsumitzaileak ere, bere erosketa aldatzen eta urritzen ari da, bereziki okela ekonomikoaren aldeko hautua eginez eta honen jakitun, bai supermerkatuek bai harakinek, kontsumitzailearen aurrean eskeintzarik merkeena bezala aurkeztu asmoz, ez dute nahi okelaren salneurria eguneratu nahi eta honenbestez, abeltzaina bere prezioa ezin hobetu dabil eta sarri askotan, galeretan ekoizten.

Egoera honen aurrean, ENBA nekazal sindikatuak Eusko Jaurlaritzari eskatu dio datozen egunetan dei dezala Behi Okelaren mahaia, mahaiaren bueltan ekoizleak (ENBA eta EHNE), kooperatibak-elkarteak (Harakai eta Gitxegi), administrazioa eta okela erosleak (Eroski, Uvesco eta harakinak).

Okela ekoizleen egoeran estatuko merkatuek, kontsumitzaileen jokabideak eta insumoen prezioen gorakadak eragina zuzena ari dira izaten eta ENBAren ustean, ezinbestekoa da, beranduegi izan baino lehen, okelaren munduko eragile eta agente guztiek mahaiaren bueltan eseri eta estrategia amankomuna adostea.

Euskadiko elikadura burujabetza eta burujabetza energetikoa uztartze aldera

Gaur goizean, Donostian, Euskadiko ENBA nekazal sindikatuak agerraldi publikoa egin du, Gipuzkoa eta Bizkaiko presidenteek ordezkatuta, Iñaki Goenaga eta Karlos Ibarrondo hurrenez hurren, “Euskadiko elikadura burujabetza eta burujabetza energetikoa uztartuz” izenarekin energia berriztagarrien gaineko txostena plazaratzeko. Txostenaren helburua, sindikatuaren posizionamendua finkatzeaz gain, nahiz herri erakunde, alderdi politikoei nahiz Euskal gizarteari, energía berriztagarrien azpigieturen hedaketaren aurren baserritarrek duten planteamenduak mahaigaineratu nahi da.

Bai Goenagak bai Ibarrondok elikadura burujabetza eta burujabetza energetikoa uztartze beharra azpimarratu dute eta honenbestez, ezinbestekoa da, nekazal lurra babestuko duten planteamenduak sustatzea, ahalik eta elikadura burujabetza mailarik altuena lortzeko.

Ekitaldiaren amaieran, txostenaren aurkezpenaz gain, sindikatuak ateratako konklusioen berri eman dute eta hauek dira, prentsa oharra honetan jasotzen ditugunak.

ENBAren konklusioak eta proposamenak

- Elikadura Burujabetza eta Burujabetza Energetikoa Euskal Herriak dituen erronka bateragarriak direla uste dugu.

- Burujabetza hauek lortzeko bidean garatu beharreko jarduerak lurra behar dute ezinbestean eta honenbestez, nahiz DOT nahiz PTS agroforestalak nekazal lurra gisara aitortzen duen lurrean, nekazal jarduera lehenetsiko da eta energia jarduera kokatzerakoan, nekazal lurrak ez diren lurrak lehenetsiko dira.

- Elikagaien ekoizpena, energia berriztagarrien ahantzera, interes orokorreko jardueraren aitortza izango du erakunde guztietako legedian, energia berriztagarrien ekoizpena elikagaien ekoizpenaren gainetik ipini gabe.

- Energia jarduerarako instalazioak sustatzean beren tamaina eta dimentsioa hartuko dira kontuan, autokontsumoa eta energia komunitateak lehenetsiz. Honen harira, instalazioen dimentsioa (haize erroten altuera adibidez) eta baserri gunekiko gertutasuna izango da kontuan, landa inguruneko baserritarren bizi-kalitatea ez okertzeko.

- Instalazioen kokapena erabakitzean alternatibak mahiagaineratzea eskatzen du legeak baina alternatiba errealak eta benetazkoak behar dute izan. Instalazioak kokatzeko garaian, kostu ekonomikoa soila ezin du izan irizpide nagusia, hori horrela balitz, alferrikakoak ditugu nekazal lurra babesteko plangintza eta lege-tresna guztiak.

- Baserritarrok prest geundeke, erakunde eta sustatzaileekin elkarlanean, energia jarduerarako instalazioak eta azpiegiturak non kokatu hautatzeko garaian, alternatiba ezberdinak mahaigaineratzeko.

- Hori bai, baserritar elkarte gisara esan beharrean gaude, DOT eta PTSan salbuespen eremuak ezarri beharko liratekeela bai irizpide agrologikoen ikuspuntutik balio haundiko lurrak direlako bai nekazal jardueraren ikuspuntutik, malda xamurragatik, makinagarriak diren belardi eta/edo soroetan.

- Halaber, energia jarduerarako instalazioak eta azpiegiturak non kokatu hautatzerakoan, ustez kutsatutako lurren inbentarioa aintzat hartuko da eta lur hauek izango dute lehentasuna, kutsatutako lurrak berreskuratzeko helburua egikarituz eta bestalde, aurrez erabilitako lurrak, lur berriak artifizializatzen hasi gabe.

- Energia berriztagarriak sustatzerakoan hain gurea den egurraren biomasa lehenetsi beharko litzake, basogintza mundua suspertzearekin batera, biomasa industria moldatuz. Bide batez, erakundeetako eraikinetako berogailuetako erregailu bezala biomasa ezarri beharko litzake.

 + INFO. TXOSTENA OSOTASUNEAN

Donostian, 2023-05-18

Apirilaren 28an, Fraisoroko nekazal eskolan ENBAk antolatutako "Gipuzkoako Ahaldun Nagusirako hautagaien Mahaingurua" ospatu zen eta bertaratzea ezin bazenuen edota berriro entzun nahi izanez gero, hemen duzu, mahaingua osoaren bideoa.