Notiziak
ENBA nekazarien elkarteak txalotu egin du Europako Legebiltzarreko Nekazaritza Batzordean, astelehen honetan, aldeko 33 botorekin, kontrako 10ekin eta 5 abstentziorekin, nekazaritzako produktuen merkatuen antolaketa komunari buruzko arauak aldatuko dituen txosten bat onartu izana.
Txostenaren helburua da Europar Batasun osoan bidezko prezioak lortzeko bidean aurrera egitea, eta Europako Batzordeak premiazkotzat eta ezinbestekotzat jo du erronka hori.
Onartutako txostenak idatzizko kontratuen erabilera handitzea, adierazle ekonomiko objektiboak txertatzea eta ekoizleen erakundeen papera eta pisua indartzea jasotzen ditu.
Erreformak kontratatzea zabalduko du, eta, aldi berean, estatu kideen egoerak eta sektore bakoitzaren berezitasunak errespetatuko ditu, eta bereziki esnearen sektorea blindatuko du. Kontratu idatzietan nahitaezko elementuak jasotzen ditu, merkatuaren gorabeherak eta baldintza ekonomiko aldakorrak kontuan hartzeko, hala nola ekoizpen-kostuak.
Azken alderdi hori, ENBAren iritziz, nahitaezkoa da kontratuetan faktore aldakorrak sartzea, hala nola ekoizpen-kostuak, eta hori ezinbestekoa da sektore ekoizlearentzat eta jardueraren errentagarritasuna ziurtatzea. Borroka horretan, ENBA buru duen euskal sektore ekoizleak denbora asko darama lanean, eta, aurrerantzean, bere ekintzaren bizkarrezurra izango da.
Ekoizleen erakundeek produktuen ekoizpenaren eta merkaturatzearen plangintzan duten zeregina ere indartzen da. Era berean, merkatu-krisiaren kudeaketa eta kontsumitzailearentzako informazioa hobetuko dira.
Zentzu horretan, abeltzaintza-sektorearentzako lorpen historiko bat ere onartu du bozketak: "xerra" edo "hanburgesa" izendapen tradizionalak abeltzaintzatik datozen produktuentzat soilik gordetzea.
INTERESGARRIA! Abeltzainok naturan eta naturarekin bizi eta egiten dugu lana. Batzuentzat, naturaren suntsitzaileak gara, besteentzat naturaz baliatzen gara etekina lortzeko baina geuk jakin badakigu, naturari mesede egiten diogula, gure lurrak eta mendiak abereekin kudeatuz. Ikuspuntu ezberdinak daude eta horiek ezagutu eta landu nahi ditugu, irailaren 18an, osteguna, Zaldibiko GOIZANE zentroan egingo dugun goizeko jardunalditxoan. Zure partehartzea espero dugu. Azaldu eta ahal baduzu, etorri lagun edo auzokoarekin. Izena emateko, deitu 943.650123 edo idatzi Helbide elektroniko hau spambot-etatik babestuta dago. JavaScript gaituta izan behar duzu ikusi ahal izateko. posta elektronikora.
Europako Kontseiluak behin betiko argi berdea eman dio Habitaten Zuzentarauaren aldaketari, Europan otsoa “babestutzat” ezartzen duena. Abeltzainen ustez, kalifikazio horrek erantzuna ematen dio kanidoak Espainian duen benetako egoerari.
2025eko ekainaren 6a. Europar Batasuneko Kontseiluak behin betiko argi berdea eman zion atzo Habitaten Zuzentarauaren aldaketari, Europan otsoaren babes maila “zorrozki babestutik” “babestuta” soilik jaisten duena. Eguneratze horrek Bernako Hitzarmenarekin lerrokatzen du Europako legedia, hau da, Europako espezieak eta habitatak kontserbatzea zaintzen duen nazioarteko itunarekin.
ENBAk positibotzat jo du erabakia, uste baitu aukera emango duela Estatuko legedia landa eremuan bizi den errealitatera egokitzeko, bertako biztanleek otsoaren presentzia handiagoa ikusten baitute azken hamarkadetan. ENBAtik, UPAren bidez, zuzentarau horren transposizioa premiaz egiteko eskatu diote Trantsizio Ekologikorako Ministerioari.
Abeltzainek beti defendatu izan dute abeltzaintzaren eta otsoen artean bizikidetza egokia egon dadin espeziearen kudeaketa egokia egin behar dela. “Erabateko babesa ez zen inoiz konponbidea izan, eta hala erabaki du orain Europak horrelako erabaki garrantzitsu batean”, ziurtatu dute ENBAtik.
Baserriaren zahartze prozesuaz eta belaunaldi errelebo ezari buruz maiz hitzegin eta idazten da, eta dugu, azken urteotan.
Problematika oso konplexua da eta honenbestez, gizarte osoaren inplikazioa ezinbestekoaz gain, lehen sektorea osatzen duten eragileen elkarlana eta herri erakundeen babesa behar beharrezkotzat jotzen da.
Aurreko astean argitaratu berri du Ministeritzak, 2024ko PAC kanpainari buruzko datuak, adinari buruz sailkatuak eta bertan agertzen diren datuetan erreparatu dugu, argi izanik, PAC eskatzaileaz haratago, badela beste hainbat jende, bereziki, azpisektore jakin batzuetakoa (baratza, fruta, txerria, hegaztiak). Hala ere, PAC eskatzaileen joera sektore osoaren joera ondo isladatzen duela pentsatuz, honako taula egin dugu.
|
EUSKADI |
2009 |
2024 |
||
|
< 25 |
27 |
%0,2 |
59 |
% 0,99 |
|
25-40 |
1.245 |
%10,44 |
567 |
%9,51 |
|
40-65 |
6.143 |
%51,51 |
3.290 |
%55,19 |
|
+ 65 |
4.510 |
%37,8 |
2.045 |
%34,31 |
|
GUZTIRA |
11.925 |
%100 |
5.961 |
%100 |
EUSKADIko datuei erreparatuz gero, honako konklusioak atera ditzazkegu:
- Azken 15 urteetan, PAC eskatzaileak, %49,98an jeitsi da, hau da, erdira.
- 25 urte azpiko atala, nahiz eta igoera bat eman, kasu guztietan %1ren azpitik jarraitzen du.
- Europako nekazal politikaren arabera 40 urte azpikoak “gaztea” kalifikazioa jasotzen dute, beraz, 2009ko %10,64tik 2024ko %10,5era pasa da, hau da, gazteen ehunekoa mantendu egin da.
- Tarteko adin nagusien kasuan, hau da, 40 eta 65 urte bitartekoen kasuan, azken 15 urteotan %3,68an hazi da, hau da, jende gehiago da tarte honetan.
- Jubilatzeko adinean dagoen jendearen tartea, hau da 65 urtetik gorakoaren ehunekoa, %34,31arekin, %3,49an jeitsi da.
|
ESPAINIA |
2009 |
2024 |
||
|
< 25 |
3.362 |
%0,4 |
3.847 |
%0,72 |
|
25-40 |
104.311 |
%12,26 |
43.401 |
%8,15 |
|
40-65 |
432.833 |
%50,88 |
227.616 |
%52,13 |
|
+ 65 |
310.074 |
%36,5 |
207.700 |
%39,00 |
|
GUZTIRA |
850.581 |
%100 |
532.564 |
%100 |
ESPAINIAko datuei erreparatuz gero, honako konklusioak atera ditzazkegu:
- Azken 15 urteetan, PAC eskatzaileak, %37,38an jeitsi da, hau da, ia %40an.
- 25 urte azpiko atala, nahiz eta igoera bat eman, kasu guztietan %1ren azpitik jarraitzen du.
- Europako nekazal politikaren arabera 40 urte azpikoak “gaztea” kalifikazioa jasotzen dute, beraz, 2009ko %12,66tik 2024ko %8,87ra pasa da, hau da, gazteen ehunekoa jeitsi egin da %3,79an.
- Tarteko adin nagusien kasuan, hau da, 40 eta 65 urte bitartekoen kasuan, azken 15 urteotan %1,25ean hazi da, hau da, jende gehiago da tarte honetan.
- Jubilatzeko adinean dagoen jendearen tartea, hau da 65 urtetik gorakoaren ehunekoa, %39arekin, %2,5ean igo da.
Jarduera horren kaltegabetasuna babesten duten txostenak errealitate burugogorraren aurka doaz, putreen erasoak gero eta sarriago gertatzen dira eta gure lurraldeetan putreen gehiegizko populazioak haien ohiturak aldatzea eragiten du, animalia harrapari bihurtuz.
Gure lurraldean urteetan zehar gertatu den putreen gehiegizko elikaduraren ondorioz, putreen populazioa gehiegi handitu da gaur egungo sarraski-haragia ekoizmen ahalmenerako. Baso eta etxeko animalien heriotza naturalak ez dira nahikoak gaur egun dugun putre populazioa mantentzeko.
Egoera horren ondorioz, nahiz eta Europako zonalde batzuetan putreen presentzia oraindik nulua edo urria izan, Bizkaian putreen benetako gain-populazioa dago.
Karrantzara erakartzen baditugu, gosez geratzen badira eta gainera, harrapatzeko ohiturak hartu badituzte, non gertatuko dira erasoak?
Egoera gehiago korapilatzeko, Karrantzan, engainuen bidez bistaratzeak eskaintzen diren ekimen ludikoa agertu da. Hau da, haragia barreiatzen da animalia baten heriotza itxura emateko, saiak behatu eta argazkiak atera ahal izateko ordaintzen duten pertsonak egon daitezen, horren ondoren Karrantzan sai talde handi bat arrasto gisa utziz.
ENBAren ustez, jarduera hori kaltegarria izateaz gain, iraingarria ere bada baserritarrentzat, saiek animalia bizien aurkako erasoak esponentzialki areagotzen dituztela ikusten baitute.
Beharrezkoa da Bizkaian saiak erauzten hastea.
Bizkaiko eremu jakin batzuetan saien gehiegizko populazioa dela eta, gero eta traumatikoagoa eta arriskutsuagoa da eremu horietan (batez ere mendietan) abeltzaintza-jarduera garatzea.
Horregatik, ENBAk saien elikadura artifiziala geldiarazteko eskatu du, harik eta inguruko lurralde eta autonomia-erkidego guztiek saien presentzia beren lurraldean ere onartzeko konpromisoa hartzen duten arte.
Gainera, ENBAk beharrezkotzat jotzen du saiak erauzteko eta beste eremu batzuetara lekualdatzeko kanpaina bat egitea. Ildo horretan, esperientzia arrakastatsuak daude, hala nola saiak Extremaduratik Sardiniara eramatea. Nolanahi ere, ENBAk uko egiten dio saiak helburu ludikoekin elikatzeari.
Azken batean, beharrezkoa da Bizkaian garatzen ari den ingurumen-politika birpentsatzea, abeltzaintza desagertzea eragiten ari baita, traumatizatutako abeltzain askorekin eta egoera guztiz bidegabearekin.