Apirilaren 12an, ostegunean, Euskadiko nekazal eragileok Jaurlaritzako Etxebizitza saileko sailburuorde, Pedro Javier Jauregi, Pablo García zuzendaria eta Ainhoa Mintegi legelariarekin bildu ginen.

Aurrerakinak

Sektoretik argi eta garbi uzten zaio, azken helburua, baserriak (landa ingurunean dauden etxe unifamiliarrak diren heinean) EIT-ITE egiteko derrigortasunetik salbuetsita uztea dela. Horretarako egin dira, bai haserako alegazioak (eragile bakoitzak bere aldetik) bai CES aurrean (ENBA eta EHNE Konfederazioak bateginik).

Bileraren helburua salbuespena lortu ahal izateko, Jaurlaritzaren aldetik borondatea balego, sektorearen ikuspuntua helaraztea zen, beraiek salbuespena justifikatzerakoan argumentuak izan ditzaten eta bide horretatik, bi helduleku ikusten dira

1- Dekretu zirriborroak jasotzen duen zirrikitua non udaletxeei aukera ematen zaie, 50 urtetik gorako etxebizitzak, baldin eta eremu edo bide publikoarekin muganteak EZ badira, salbuetsita uzteko. Aukera hau gauzatzerakoan, udal bakoitzak bere araudia propioaz, argitu beharko luke, baldintza hori betetzen duten eraikinak zeintzu diren eta zeintzu ez.

2- Dekretu zirriborroak jasotzen du bestalde, EIT-ITE egitera derrigortuak daudela, nagusiki etxebizitza erabilpena duten eraikinak (edificio de uso predominantemente residencial) eta Jaurlaritzari esan genion bezala, baserriak nekazal ustialekuko “elementu” bat gehiago diren neurrian, kontsidera daiteke, baserriak ez direla nagusiki etxebizitza erabilpena duten eraikinak (edificio de uso predominantemente residencial) baizik, nekazal erabilpena dela nagusitzen dena eta honenbestez, salbuetsita geratuko liratekela.

Eztabaida luze eta korapilatsu ostean honako KONKLUSIOAK atera genituen eta horrela luzatzen dizugu:

1. EIT-ITE arautuko duen zirriborroa aldatzeko borondate eta aukera gutxi azaldu du Jaurlaritzak.

2. Tramitatzen ari den zirriborroan, eta dirudienez horrela argitaratuko da, eremu edo bide publikoarekin mugante ez diren etxeak (nahiz eta etxe inguruko lurrak eremu edo bide publikoarekin mugante izan) SALBUETSITA utz ditzake udaletxeak.

3. Tramitatzen ari den zirriborroan, EIT-ITE egiteko legeak finkatzen duen epea betetzen ez duenari (2018ko ekainaren 27a) udalak eskatu dakioke 2 hilabeteko epean aurkez dezan.

4. Tramitatzen ari den zirriborroaz gain, baserriak, nagusiki etxebizitza erabilpena duten eraikinak ez direla egiaztatzean (Madrileko Nekazal ustialekuen modernizaziorako legeaz baliatuz) dago aukera bakarra eta horren garapena, udaletxeetan gauzatu behar da.

5. Gauzak bideratzeko, sektoreko eragile guztiek bateginik dokumentu bat luzatuko diogu Euskal udaletxeen EUDEL elkarteari gaia jorratzeko eta adosteko. Bitartean, udaletxeei baserrietako EIT-ITEak ez kudeatzeko eskatuz, eskutitza luzatu dezatela.

6. Etxebizitza sailak aurrera joko duenez, beren esanetan, ekaina aldera argitaratzea espero dute eta geuk, sektoreak (beraiekin hitzegindakoaren arabera), idatzizko kontsulta bat egingo diegu (Udaletxek, nagusiki etxebizitza erabilpena duten eraikinak ez direla egiaztatzeko garaian, Estatuko Nekazal ustialekuen modernizaziorako legean oinarritzea baliozkoa litzakeen ala ez) .

7. Azkenik, Etxebizitza saileko idatzizko erantzuna jaso eta EUDELekin batera, udaletxe guzietara bidaliko lirakeen instrukzioak moldatu, gero, udal bakoitzak bere araudi propioa egin (PGOUn txertatuz, alkate dekretua,…) dezan.

Beraz, ENBAko arduradunen aldetik emango genukeen AHOLKUA litzateke, ORAINGOZ EZER EZ EGITEA, dekretua argitaratu eta sektoretik egindako kontsultaren erantzuna jaso eta EUDELera trasladatu arte.

ENBA nekazal elkarteak bere atxikipena eta babes baldintzatua azaldu nahi dio Euskadiko Ehiztarien Federazioek iganderako, Apirilak 15ean, bai Donostian bai Bilbon deitu duten manifestazioa-konzentrazioari eta bide batez, dei egiten die beren baserritarrei ekitaldian parte har dezaten.

Betidanik, ehiza eta baserria oso gertukoak izan dira eta azken urteotan, gure artean hainbat liskar eta gaizki ulertze izan baditugu ere, kudeaketa kaxkarra eta baserritarron jabetza pribatuarekiko errespetu faltagatik, ENBAtik argi eta ozen adierazten dugu,ehiztariak baserritarrok egindako ingurumen kudeaketa zuzena behar duten bezala, baserriak ehiza behar beharrezkoa duela, batipat, basanimalien populazioaren kudeaketa eta kontrolerako (basurdeak, orkatzak, …), are gehiago, basanimali hauek gure lursail eta landaketetan eragiten dituzten kalteak kontuan izaten baditugu eta nola ez, gure abere aziendarako suposatzen duten osasun arriskuagatik.

Horrexegatik, aurretik edo etorkizunean izan daitezkeen gorabeherak alboratuz, ENBA nekazal elkarteak igandeko manifestazio eta konzentrazioak babestu egiten dituela agertu nahi dugu eta baserritarrei dei egiten diegu parte har dezaten.

Gaur goizean, Apirilak 15, ENBAko baserritarrok ehiztariekin batera, ehizaren aldeko mobilizazioetan hartu dugu parte, hain zuzen ere, gure baserrietan hainbeste kalte eragiten duten basapiztien kontrolerako lagungarri izango delakoan.

Baserritar asko bere kasa joan dira nahiz famili, lagun edota bere herriko ehitzari koadrilakoekin baina bestalde, ENBAko ordezkariak, Gipuzkoako presidentea, Iñaki Goenaga; Bizkaiko Koordinatzailea, Iñigo Bilbao eta Gipuzkoako Koordinatzailea, Xabier Iraola, hantxe izan dira.

Pasa den ostirala ahaztea nahiko zaila izango da Euskadiko esne sektorearentzat, Bilboko erdigunean bizitu bait zen esne kontsumoa sustatzeko aspaldian egin den ekitaldirik ederrena. Goizean, Hotel Domineko aretoa, lepo bete zen, bai EHUko Bittor Rodriguez, Elikagaien Zientzia eta Teknologian Doktorea, bai CSICeko Javier Fontecha ikerlariaren hitzaldiak entzuteko. Hitzaldi hauen bitartez, esneak gure osasunerako dituen onurak azaltzeaz gain, esne kontsumoaren aurka botatzen diren gezurrak edo esamesak argitzen jardun ziren.

Ostean, bertaratutako abeltzain ugari, sektoreko eragile ezberdin eta kultura, kirola eta komunikabideetako aurpegi ezagunaz lagunduta, esnearekin topa egin genuen, gizarteari begira argazki indartsua azalduz.

• esnea