ENBA nekazal sindikatuak, BASERRITARRON LAGUNA sariaren seigarren edizioan JOXE MARI ZEBERIO sarituko du bere ibilbide osoan zehar sektorearen egituratzearen alde eta Familia Nekazaritzaren defentsan egindako lana aitortuz.
2014 urtean, BASERRITARRON LAGUNA Sariaren lehen edizioan, Jaime Zubia Zinkunegirentzat izan zen saria; 2016 urtekoa, AMAMA zinema filmarentzat; 2018an ETBko SUSTRAI saioarentzat, 2020an Nikolas Segurolarentzat eta 2022an Orona Fundazioarentzat. Orain, 6. Edizioa ospatuko dugu eta izan ditugun 7 hautagai proposamenak aztertu eta baloratu ostean, aurtengo saria JOXE MARI ZEBERIO jaunari ematea erabaki dugu.
JOXE MARI ZEBERIO jauna Ataunen jaio zen 1949 urtean baina berehala Andoaingo baserri batera joan zen bizitzera. Bere ibilbidean zehar helburu bakarra izan du: lehen sektorearen eta familia baserriarentzat etorkizun duinaren alde lanegitea. Helburu horrekin, Cándido Iturriaga eta María Dañobetitia Fundazioan jardun zen eta handik bultzatuta, baserritarren egituratzea bultzatu zuen bai sindikalgintzan bai kooperatiba edota gestio etxe dagokionean.
Baserria, baserritarrak eta beren familien duintasuna aldarrrikatzeaz gain, gogor jardun da heuren alde eta zerbait azpimarratzearren, 1999an Munduko Landagunea-Foro Rural Mundial sorreraren gidaritza eman zuen eta lanaren islada dugu gaur egun mundu osoko 35 miloi nekazarien ordezkari diren 51 eragilez osatutako sarea.
ML-FRM lan eskergaitzaren ondorioz Familia Nekazaritza kontzeptua eta aldarria nazioarteko agenda politikoan txertatu da eta horren ondorioz nahiz ONU nahiz FAOrekin aurrez aurreko harremana lortu da eta Familia Nekazaritzaren Hamarkada onartu zen 2017 urteko abenduan.
Saria, hemendik hilabetera, Urtarrilaren azken ostiralean, urtarrilaren 26an, Hernaniko ORONA Fundazioaren Auditorioan ospatuko dugu, aurrez egingo den ENBAren Batzar Orokorra amaitu ondoren.
Gipuzkoako ENBA nekazal sindikatuak, Debako basurde uxaldi batean gertatutako tragediaren aurrean, lehen lehenik, giza legeak eskatzen duen bezala, hildakoaren familiari gure dolumina agertu nahiko genioke.
Bigarrenik, azken urteotan basurde uxaldietan dabiltzan ehiztari koadrilei gure babesa eta elkartasuna adierazi nahi genieke, salbuespenak salbuespen, uxaldiak legeak finkatzen dituen baldintzetan gauzatzen baitira.
Urtean zehar mila uxalditik gora ematen dira Gipuzkoan, eta esan bezala, orain arte, ez da inoiz horrelako ezustekorik ez tragediarik gertatu, legedia zorrotz betetzen baita.
Gipuzkoan bizi eta lan egiten dugun baserritarrok, egunerokoan pairatzen ari garen basurde gainpopulazioaren kalteak ikusita, behar beharrezkotzat ditugu uxaldiak eta hauek gauzatzeko, ezinbestekoa da ehiztarien laguntza eta partehartzea. Nola ez, beti ere, segurtasun araudiak eta legedia errespetatuz. Horrexegatik, uxaldiekin jarraitzea espero dugu.
Beraz, amaitzeko, hildako familiaren atsekabearen aurrean gure elkartasuna agertzearekin batera, Gipuzkoako basurde koadriletan jarduten diren ehiztariei ere gure babesa eskeini nahi diegu.
Eusko label haragiaren ekoizpenak errentagarritasun ez izateak, salmenta puntuetan produktu falta ekarriko duela salatu dute ENBA-EHNE sindikatuetako euskal abeltzainek. Haragiaren sektorean gertatzen ari dena agertzeko eta baserritarren artean informazioa partekatzeko, Gipuzkoako 3 eskualdetako batzar informatiboak egingo dira eta datorren asterako mobiliazioen berri emango da.
ENBA eta EHNE nekazal sindikatuek, aldez aurretik iragarri zuten bezala, abeltzainekin Informazio Batzarrak egin dituzte hainbat eskualdetan eta horietan behi-haragia ekoizten duen sektoreak bizi duen egoera delikatuaren berri eman dute, batez ere errentagarritasun falta ukaezinagatik.
Batzarretan, bi sindikatuetako arduradunek egindako lan neketsuaren berri eman da, bai eta hainbat sektore-eragilerekin, kooperatibekin, banaketa-katerekin, harakinen gremioarekin eta erakunderekin egindako bilera kontaezinen berri ere, hala akordio egokia lortzeko.
Hori dela eta, lerro hauen bidez jakinarazi nahi dugu, abeltzainari prezioak birkokatzeko akordioa lortu ondoren, eta akordio hau egin beharreko bide luze baten lehen harria besterik ez dela jakinda ere, bi sindikatuetatik bertan behera utzi dugula larunbat honetarako, abenduaren 16rako, aurreikusita zegoen mobilizazioa.
Bi sindikatuen iritziz, beharrezkoa izango da akordio horren aplikazioa eta sektore ekoizle osoan ezartzen den jarraipena egitea, horrela haragi-kate osoari, bereziki abeltzaintzari, mesede egin diezaion.
Azkenik, EHNE eta ENBA sindikatuek uste dute beharrezkoa dela eta prest daudela kooperatibekin, harakinekin eta banaketarekin batera lan egiteko, Elikadura Katearen Legea zorrotz beteko duen prezio-sistema baten oinarriak finkatzeko eta, beraz, hura osatzen duten kate-maila guzti-guztiek produkzio-kostuak estaliko dituztela bermatzeko.
2023-12-12
Haragia errentagarritasunik gabe ekoiztea sortzen ari den egoera larria dela eta, behi haragiaren sektoreko baserritarrek alerta oihua egin dute.
Euskal abeltzaintza sektorea familia ereduko baserriz osatuta dago, neurri txikikoak, eta lurralde osoan barreiaturik aurkitzen direnez, tresna ezin hobea dira lurralde beraren kudeaketarako eta ingurune naturalaren zaintzarako.
Bestalde, abeltzaintza sektoreak, hamarkadak daramatza kalitatezko ekoizpenaren alde eginez, eta honen bereizgarritasuna bultzatzen Euskal Okela AGB markaren bidez. Bide batez, kontuan izan behar da, Euskal Okela ezinbesteko tresna izan dela bertako produktuaren alde egin nahi duten erosleen leialtasuna eta babesa bilatzeko, eta honen bidez, haragiaren merkatuaren zati garrantzitsu bat bereganatzeko, bereizgarri gabeko merkatu orokorretik ezberdinduz.
Baina hau horrela izanik ere, abeltzainen ustetan, Euskal Okela bitartekari eta saltzaileentzat (distribuzioarentzat eta harategi tradizionalentzat) batik bat ari da probetxu ematen, baserritarrak ez baitira gai gurea bezalako mendi aldeko langintzek eta marka beraren ziurtapenak sortzen dituen gainkostuei aurre egiteko beharko lukeen prezio ezberdindu bat lortzeko.
Bereziki azken urte hauten, ekoizpen kostuen igoerak, kostuen eta jasotako prezioaren arteko arrakala areagotu dute, eta honek dakarren ondorio zuzena jarduerari uztea da. Jarraitzea erabakitzen dutenen kasuan, berriz, txahalak gizentzeari utzi eta behiekin soilik jarraitzea erabakitzen dute, oso deigarria izanik, gurea bezalako merkatu batean jaten den haragiaren %75 txahal haragia dela.
Esan bezala, baserrien galtzeak, harategien desagertzeak eta haragiaren katean lan egiten duten bitartekarien gutxitzeak, ekoizpena, txahal gizentzea batik bat, Harakai-Urkaiko kooperatibak soilik egitea dakar, eta salmenta, aldiz, Eroskin soilik kokatzea ekartzen ari dira. Azken batean, euskal gizarteak eta kontsumitzaileak nahi eta babesten duen kontrako eredu bat bultzatuz, lurraldean zehar banatuta lan egiten duten familia giroko baserriekin hain zuzen.
Guzti honegatik, EHNE eta ENBA euskal baserritar elkarteetako kideek, haragiaren katean traktore lana egin behar duten aipatutako eragileen erreakzio falta ikusita (Harakai-Urkaiko eta Eroski), eta ikusirik sektoreak bizi duen ito larri ekonomikoa, datorren egunetan bailaretan batzar informatiboak egitea erabaki dute, eta honekin batera, mobilizazio egutegi bat adostuko dute prezioak egokitzeko dagoen beharra ezagutarazteko, beti ere, sektoreak ezinbesteko duen jasangarritasunaren oinarriak finkatzeko.
ENBA Bizkaia
San Pedro, 30-Behea - 48340 Amorebieta-Etxano (Bizkaia)
Tel.: 94 630 07 69 bizkaia@enba.eus
Fenix, Zerbitzu Informatikoak, diseinatu eta kudeatzen du webgune hau
