Maiatzak 1a da Aralarko mendira ganadua igotzeko eguna eta azken urteotan, horren harira, Larraitzeko langa ondoan egin izan dugu ospakizuna, abeltzaintzak mendiari eta mendiak abeltzaintzari egiten dien onuraren berri gizarteari jakinarazteko.

Aurtengoan, tamalez, ez dago zer ospatu. Aralarrera igotzen diren abeltzainak gutxietsiak sentitzen bait dira Enirio-Aralar Mankomunitateko buruzagien aldetik bai Mankomunitateko mendian egin beharreko lanen lehentasuna ezartzerakoan, bai etorkizunerako ildoak finkatzerakoan.

Aralarko mendira igotzen diren abeltzainek, behin eta berriro utzi dute argi, beraien lehentasunak 3 direla: bideak, xehaketak, txabola eta inguruko inbertsioak (ura, itxiturak, askak, …).

Hau kontuan izanik eta azken asteotan, epaitegietan jarritako salaketen artxibatzeak ikusirik, ENBAren ustean, behar beharrezkoa da, mendiko irisgarritasuna eta lanerako baldintza duinak izateko gutxienekoa den azpiegitura, bideak alegia, Mankomunitateko lehentasunen artean ezartzea.

Haseran genion bezala, aurtengoan ez dugu ezer ospatzeko baina hala ere, abeltzainak mendiratuko dira, bai mendia, bai bere aziendaren onerako. Hori bai, festa eguna izan behar zukeen egunaz baliatu nahiko genuke, abeltzainen lehentasunak gogora ekartzeko eta Aralarko mendiaren etorkizunari bidea emateko elkarlana aldarrikatzeko.

• Aralar

Mendiaren kudeaketa baserritarren partehartzearekin egin behar da eta ez, EHBILDU egiten ari den bezala, baserritarrei bizkarra emanaz

- Aralarko abeltzainek mendia zaintzen dute, mendiak azienda zaintzen duen bezala. Bien arteko elkarlanaren onurak gizarte osoak jasotzen ditu.

- Enirio-Aralarko Mankomunitateak mendia kudeatzean 20 urte atzera egin du, baserritarrei bizkarra emanez erabakiak hartuz.

- EHBILDU, bai mankomunitatean bai alderdi politiko bezala, baseritarroi bizkarra eman eta elkarte “ekologisteekin” lerrokatuta dago.

- 134 abeltzainetatik 109 sinadurek ematen duten indarrarekin diogu Mankomunitatearekiko harremanak eten egiten ditugula sakoneko aldaketa eman arte.

Irakurri gehiago ...

Aralarko pistaren aurkako salaketa behin betiko artxibatu ostean, orain, epaitegi bideak utzi eta, abeltzainak eta abeltzaintza mendiaren kontserbazio politikaren erdigunean kokatzeko garaia da, ENBAren ustean 
Gipuzkoako ENBA nekazal sindikatuak bere poza agertu nahi du Tolosako Lehen Auzialdiko eta Instrukzioko 3 zenbakiko Epaitegiak emandako autoaren aurrean. Autoan, Eguzkik eta Landarlanek Aralarren Saltarriko mangarainoko pista egiteko lanen aurka jarritako salaketa alboratu eta behin betiko artxibatu egiten du, egindako lanak lege barrunean egin zirelako eta naturaguneak babesteko indarrean dauden arau guztiak errespetatuz.
Autoaren arabera, Mendietako eta Natura Inguruneko zuzendari Arantxa Ariztimuño, garai hartan Ingurumeneko zuzendari zen José Felix Asensio eta Enirio-Aralar Mankomunitateko presidente zen José Miguel Santamaría absolbituak izan dira.
ENBAtik, otsailen behin behineko autoaren aurrean egin genuen bezala, gure babesa eta eskerrona berretsi nahi diegu heuren erabakiekin mendiko abeltzainen bizimodua hobetzen jardun ziren agintariei, Aralarko abeltzainen bizimodua duintzea izan bait zuten bere jokabidearen helburu bakarra.
Azkenik, ENBAtik dei egiten diegu salaketak jarritako Landarlan eta Eguzki talde ekolojistei, abeltzainentzat lan eta bizi baldintzak duintzeko erabakiak epaitegi bitartez oztopa ez ditzaten eta ildo horretatik, Eniriotik Igaratzarako bidea egoikitzeko lanen aurkako salaketa berehala erretira dezaten.
Aspalditik esaten ari garen bezla, abeltzain jarduera da babestutako naturguneen zaintza eta mantenuaren berme nagusia eta hain zuzen horrexegatik, uste dugu bai talde kontserbazionistek epaitegi bideetatik bai Enirio-Aralar Mankomunitateak bere jardunarekin onartu beharrean daudela mendiaren aliatu hoberenak abeltzainak eta bere azienda direla.

• Aralar

Gipuzkoako nekazal sindikatuok, EHNE eta ENBA, lurralde historikoko udaletxe guztietan aurkeztu dugu Mendiko abelzaintzaren eta otsoaren populazioaren kontrolaren aldeko mozioa, otsoaren babesa gehitzeko izenean mendiko abelzaintzaren aurkako ekimenak ugaltzen ari direla ikusirik.

2020ko martxoaren 13an argitaratutako Euskal Herriko Aldizkari Ofizialean Eusko Jaurlaritzako Ingurumen, Lurralde Plangintza eta Etxebizitzako sailburua zen Iñaki Arriola sailburuak sinatutako arauaren bitartez otsoa Basa eta Itsas Fauna eta Landaredian Arriskuan dauden Espezieen Euskadiko Katalogoa aldatu eta otsoa (Canis lupus) «Interes Bereziko» espeziearen kategorian sartu zuen.

Geroztik, 2021Eko otsailaren 4an Transitzio Ekologikoa eta Erronka Demografikorako ministeritzako Natura Ondarearen batzordeak, otsoa babes bereziko erregimenean dauden espezieen zerrendan sartzea erabaki zuen, otsoaren populazioaren %95a baino gehiago ordezkatzen duten elkargo autonomoen ordezkariek aurka bozkatu arren.

Erabakia behin betikoz hartuko balitz Euskadiko abelzaintza estentsiboarengan ondorioak larriak eta berehalakoak lirateke, otsoen populazioa areagotuko litzakeelako gure mugakide diren elkargo autonomoetan eta honenbestez, Euskadin otso populazioak sartu eta egonkortzeko arriskua areagotuko genuke, eta honek, ondorio larriak ditu, bai gure mendiko abelzaintza estentsiborako bai ardi latxa bezalako arraza autoktonorako, babestu nahi diren mendiko larretokiak bezalako habitatak eta azkenik, gure gastronomia kulturararen zutabetariko bat den Idiazabal gaztarentzat.

Une honetan, azienda (ardiak, behiak, behorrak, pottokak, …) mendian kudeatzen dugun abeltzainok, kezkatuta eta beldurtuta gaude otsoaren zabalkundearen aurrean orain arte bizitu dugun maneju estentsiboaren amaiera suposa dezakeelako eta honenbestez, erabakiaren azken helburua hori ez bada ere, abelzaintza estentsiboarekin amaitu eta erabateko maneju intentsibora joan beharko dugulako.

Honen aurrean, hitz politaz haratago, Udaletxe guztien babesa lortu nahi dugu eta horretarako ezinbestekotzat jotzen dugu, alderdi politiko guztiak bat egitea, abeltzaintza estentsiboaren defentsan.

Otsoa ez dago arriskuan, tamalez, mendiko abeltzaintza bai.