Atzoko akordioaren ondoren, ENBAren ustean, Ministeritzak posizioaren aurrean, Euskadik Bere Plan Estrategikoa propioa izatea behar beharrezkoa da
Gaur goizaldean Europear Batasuneko nekazal ministrariek 2023-2027rako NPB berriari buruz onartu duten akordioa aurrera pausu garrantzitsua izan daiteke datozen hilabeteetan izango duen ibilbide luzea kontuan izanik, are gehiago, jakinik lortutako akordioa gero bai Europear Batzordearekin bai Legebiltzarrarekin kontsentsuatu beharko dutela.
Urte anitzetako Finantz Markoak - MFP delakoa onartutakoan gauzaturiko dirutza murrizketaz haratago, atzoko akordioan azpimarratzekoa da NPBeko lehen zutabe barrunean txertatutako Ekoeskemak eta hauentzat onartu den fondoen %20a. Ekoeskema hauek, behin betiko nola onartuko direnaren zain, dirusarreren beherapena narbamena suposa dezakete gure abeltzainentzat, batez ere, mendiko larretokien mantenua ez bada ekoeskema bezala kontsideratzen.
Orain, esan bezala, Europako Trilogoak geratzen diren arren, benetako borroka estatu mailara iritsiko da non bakoitzak, Europak eskeintzen duen malguntasunaren barrunean, bere plan estrategikoa diseinatu behar duen.
Hain zuzen horrexegatik, Espainiako estatu osorako plan estrategiko bakarra defendatzen duen Ministeritzaren aurrean, ENBAtik oso argi dugu behar beharrezkoa dela Euskadik bere plan estrategiko propioa izatea eta honekin batera bere finantz burtsa propioa, beti ere, mendialdeko nekazaritza, nekazari profesionalak eta lurraldean txertautako Familia Nekazaritza babesteko asmoz.
ENBAren ustean ez da posible estatu osorako plan estrategiko bakarraz hitzegitea are gehiago estatuak beregan duen nekazaritza, orografia, klimatologia eta gizarte aniztasuna kontuan hartzen badugu eta hain zuzen horrexegatik, ezinbestekotzat jotzen dugu Euskadik bere Euskal Plan Estrategiko propioa izatea.
Europako Batzordeak, urtero NPBko laguntzen aurrerapena onartzen du eta aurreko urteetan erdia onartzen bazuen ere, aurtengoan %70 aurreratzea baimentzen du, beti ere, baserritarren likideza hobetzeko asmoz eta bereziki aurtengo egoera larria kontuan izanik.
Europako Batzordetik aurrerapenak Urriaren 16tik aurerra egitea baimentzen denez, ENBAtik dei berezia egiten diegu euskal erakundeei, bai Eusko Jaurlaritza bai Foru Aldundiak, aurrerapenen ordainketa lehenbaitlehen gauza dezaten, dirutza horiek erakundeen funtsetatik baserritarren eskutara bideratuz. Honenbestez, ordainketa tramiteak bixkortzea espero dugu.
FEGAk atzokoan kaleratutako prentsa oharrean arabera aurerrapena egiteko prest dauden 7 elkargo autonomo leudeke eta horien artean ez zegoen Euskadikoa, beraz, ENBAtik, beste behin, euskal erakundeei dei berezia luzatzen diegu ahalegin berezia egin dezaten Europako Batzordeak baimendutako hemen gauza dezaten.
Gaur Irailak 11 Ordiziako herrian ospatuko da Latxa edo Karrantzako ardiaren esne gordinez artzaiek egindako XLVII. Gazta Lehiaketa eta ondorengo enkantea, hain zuzen ere, Idiazabal gazta egiten duten artzaientzat garrantzi haundiko ekitaldia euskal gizartean duen sona kontuan izanik.
Horrelako ekitaldiak oso garrantzitsuak dira, are gehiago duten ospea eta oiartzuna kontuan hartuta, bai irabazle gertatzen den artzaiarentzat bai artzantza jarduerarako, artzaiek ekoizten duten elikagaia, alegia Idiazabal gazta, balorean jartzeko oso baliagarria gertatzen delako.
Gaztaren promoziorako horrelako ekitaldien garrantzia aitortzen dugun bezala, ezin ahaztu, artzaiek bere egunerokoan bizi eta lanerako baldintzen duintasunak duen garrantzia, artzaientzat bizi eta lanerako baldintza duinik gabe, ezingo baitugu gozatu lanaren emaitza, gazta alegia.
Hori dela eta, Ordiziako ekitaldiaren harira, Gipuzkoako ENBA nekazal sindikatuak dei berezia egiten die herri arduradun guztiei eta bereziki Enirio-Aralar Mankomunitateko buruzagiei, mendian jarduten diren abeltzainen lan eta bizi baldintzak hobetu ditzaten.
2019ko udal hauteskunde ostean osatutako Enirio-Aralar Mankomunitatearen batzarreko gehiengo berriak eta bereziki bertako presidentea den Ordiziako alkateak, hitz politak eta potoloak erabili arren, ezer gutxi egin du abeltzainen alde, Mankomunitatea paralisian murgilduta.
Mankomunitatearen paralisisarekin batera, abeltzainengan etsipena hedatzen ari da eta abeltzainen aldetik aurrez aurkeztutako beharrak (bideak, xehaketak, …) alboratu egin dira, aitzakiak aitzaki.
Beraz, Enirio-Aralar Mankomunitateko buruzagiei eta bereziki, bere presidenteari eskatzen diegu, hitz politekin batera ekin diezaiotela benetako lanari, aurre egin diezaiotela Mankomunitateak bizi duen paralisisari eta abeltzainen ordezkariekin elkarlanean finka ditzatela lehentasunak, Mankomunitatea osatzen duten udalerrien artean eta Foru Aldundiarekin elkarlanean, jar ditzatela sektoreko lehentasunak gauzatzeko baliabideak.
Kantauriar Itsasertzeko nekazal sindikatu nagusiak ( ENBA- Euskal Nekazarien Batasuna, ASAGA- Asociación Agraria de Galicia, ASAJA Asturias, ASAJA Cantabria eta UAGN-Unión de Agricultores y Ganaderos de Navarra) elkarrekin atera dira Ministeritzatik lantzen ari diren Lurrak elikatzeko errege dekretuaren aurka, beren esanetan, kantauriar itsasertzeko abelzaintzaren aurkako eraso zuzena delako.
Kantauriar Itsasertzeko abelzaintza, mendialdean barreaiatuak dauden milaka famili ustialekuz osatua dago eta esan bezala, Ministeritzan lantzen ari diren Errege Dekretuak, besteak beste, ximaurra eta minda zabaltzeko araudia barneratzen duena, gu bezalako mendialdeko abelzaintzaren aurkakoa da, mendialdeaz gain, lursailak txikiak, sarri askotan biderik gabeak eta horrezaz gain euriak sortzen dituen eragozpenak izan behar direlako kontuan.
Kantauriak Itsasertzeko 5 nekazal sindikatuok alegazio bateratua landu eta aurkeztu dute, besteak beste, ximaurrak eta minda zabaltzerakon lursailen pendizearen araberako salbuespenak eskatuz eta bide beretik, arautzeko garaian gertueneko erakundea den Elkargo Autonomoarentzat eskumena exijituz.
Gaurko Euskal Herriko Aldizkari Ofizialean argitara eman da Eusko Jaurlaritzako lantalde berriaren osaketa.
Osaketari erreparatuz gero, berehala ikusten dugu lehen sektorea, bere orokortasunean hartuta, aurreko legealdian bezala Garapen Ekonomikoaren barne jarraituko duela eta sailburu gisara Arantza Tapia andereak jarraituko duela.
Azpimarratzekoa da, gure ustean bederen, Saila berean Ingurumena alorra ere bertan integratu izana eta honenbestez, ENBAren ustean, nekazaritza eta natur ondarearen elkarren arteko harreman estua ikusirik, oso garrantzitsua da lehen sektoreko politika eta natur baliabideak kudeatzeko politika eskutik eta koherentziz aplikatzea.
Honenbestez, printzipioz eta arduradunen sentsibilitateak eta jokabideak zeresan haundia izaten duela jakin arrean, txalogarritzat jotzen dugu lehen sektorea eta natura-ondarearen kontserbazioa eta baliabide naturalen antolaketa batera izatea.
ENBAren ustean, nekazal jarduera ezinbestekoa da natur ondarea kudeatzerakoan eta klima aldaketari aurre egin nahi badiogu ezinbestekoa da lurraldearen %80 kudeatzen duten protagonistekin kontatzea eta ez, sarri askotan gertatu ohi den bezala, nekazariak eta jarduera, ingurumenaren aurkariak bezala jotzea.
Bestalde, azkenik, Jaurlaritza berriaren antolaketa ikustean, uste dugu aukera ezinhobea galdu dela Nekazaritzarako Lanbide Heziketako ikastetxeak, hau da, nekazal eskolak, Hezkuntzatik Nekazaritzako ardurapenera pasatzeko eta honenbestez, ikastetxeak sektorera are gehiago lerrokatzeko.