Europako 27 estatu buruek lortutako akordioak, Legebiltzarraren onespenaren zain geratzen dena eta (2021-2027) Europako Batasunaren aurrekontua eta, bereziki, COVID-19aren krisi ekonomikoari aurre egiteko suspertze plana jasotzen duena, politikoki aurrerapausu haundia bezala saldu da, pandemiari aurre egiteko zorpetze amankomunera jo denez baina beste behin ere, nekazariontzat letra txikia ez hain onuragarria dakar berarekin, besteak beste, Europatik jasotzen diren laguntza zuzenek eta Landa Garapenerako laguntzek %10eko murizketa jasan dezaketelako.
22 de junio de 2020.- Los Jefes de Estado y de Gobierno de los 27 han alcanzado un acuerdo básico para cerrar el Presupuesto de la Unión Europea para el periodo 2021-2027 y el Fondo de Recuperación para la Pandemia. El Marco Financiero para este periodo será inferior al actual sin llegar al 1,1 billones de euros que pedía la Comisión Europea y también países como España. Los fondos destinados a la agricultura se recortarán en un 10% pasando de 383.000 millones de euros a 343.900, un recorte que equivale a perder un año entero de pagos directos de la PAC en España.
“Pese a que el presidente del Gobierno defendió que no aceptaría un presupuesto inferior al actual, la realidad es que el recorte es más que evidente y Sanchez habla de resultado exitoso y de acuerdo histórico cuando los agricultores y ganaderos van a perder cerca de 5.000 millones de euros durante el nuevo periodo”, se señala desde ENBA.
Los fondos destinados a agricultura (Capitulo 3: “Recursos Naturales y Medioambiente”) se recortarán en un 10% en el periodo 2021/27 en comparación con el actual Marco Presupuestario 2014/20, pasando de los 383.000 millones de Euros a 343.990 M€ en el nuevo periodo para toda la UE-27. Esto representa un recorte de casi 39.000 Millones de Euros en la UE-27 en el periodo, de los cuales 27.500M€ correspondieran a pagos directos y medidas de mercado y 11.350 M€ en recortes en Desarrollo Rural.
Los recortes serian de un 9’6% en pagos directos y ayudas de mercado (Primer Pilar) y del 11% en Desarrollo Rural (Pilar 2), en precios de 2018 (constantes), que es como las Instituciones Europeas diseñan sus presupuestos.
Hay que recordar que en los Fondos de la Recuperación Next Generation UE se destinaba una pequeña partida de 15.000 Millones de Euros al Desarrollo Rural. Pues bien, esta partida ha quedado reducida a la mitad y solo será de 7.500 millones de euros, es decir, el 1% del citado Fondo de Recuperación.
Sin tener cálculos definitivos de reparto por países, pero teniendo en cuenta el peso del estado español en los fondos agrícolas de la UE (más del 13% en primer pilar y un 8’5% en Desarrollo Rural), España podría llegar a perder más de 4.740 millones de Euros en el periodo, el equivalente a un año entero de pagos directos dela PAC en nuestro estado.
Solte dabiltzan txakurrek sortutako arazoen aurrean
Gipuzkoako ENBAk mendian diharduten abeltzain eta azindarekiko ERRESPETUA eta ARDURA exijitzen du
Udararekin batera euskaldunon mendizaletasuna are nabarmenago somatzen dugu mendian bizi garen baserritarrok. Aurtengoan, koronabirusaren eraginez, kanpora oporretara joateko jokabidea gutxitu egin denean, areagotu egin da aire libreko aisialdia eta bereziki, mendira igotzeko ohitura.
Mendira igotzeko ohitura aregotu den neurrian, mendira gizakiak eta txakurren presentzia asko gehitu da eta, ohikoa den bezala, solte dabiltzan txakurrak eta abereen arteko problematika areagotzen da.
Honenbestez, Gipuzkoako ENBAtik dei egiten diegu mendira igotzen diren mendizale eta txakurjabeei, abereak dauden eremuetan, txakurrak lotuta eraman ditzaten, aziendan triskantzak ekidin eta bide batez, mendizale eta baserritarren arteko elkarbizitza ez txartzeko.
Gipuzkoako Menditako 7/2006 Foru Arauak bere 62 artikuluan hitzez hitz jasotzen du:
“c) Debekatuta dago hots elementuak erabiltzea, soinua sortzen duten jarduerak egitea eta ohiko larre eremuetan zakurrak aske ibiltzea, erabiltzaileei enbarazurik ez sortzeko eta abereen nahiz basanimalien ohiturak ez eragozteko.”
Bide beretik doa ere, 2020 urtearen haseran Gipuzkoako Mendizale Federazioa eta Gipuzkoako Foru Aldundiak adostu eta zabaldutako “MENDIZALETASUNERAKO praktika onen dekalogoa” eta hainbat menditan jarri diren informazio puntuetan ere, txakurrak lotuta eramateko beharra azpimarratzen da.
Beraz, mendiko elkarbizitza sustatu asmoz baina nola ez, abelzaintza estentsiboa babestu asmoz, mendian diharduten abeltzain eta azindarekiko ERRESPETUA eta ARDUA exijitzen dugu.
ENBA nekazal elkarteak, ASAJA bitartez eta geolokalizioan mundo mailako liderra den ESRI España enpresarekin lankidetzan, Lan Poltsa eratu du lan eskabideak bideratzeko une oro eskulana behar duten baserritarreekin harremanetan jartzeko. Euskadiko nekazal sektorea txikia izan arren, nahiz udan nahiz udazkenean baratza, fruta eta mahastietan nahiz abeltzaintzarako eskulana beharra izaten da eta uste dugu zerbitzu honen bitartez kontratazioa erraztu daitekeela.
Zerbitzua plataforma digitalean eratu da eta nahiz lan eskeintza duten baserritarrek nahiz lan beharra izanik lanegiteko prest daudenek www.asaja.com webgunean sartu eta inskribatu beharko dira, bakoitzak bere ezaugarriak (lan eskeintzaren datak, lekua, lan baldintzak, lan eskatzailearen kurrikuluma, mugikortasuna,etb.) sartu plataforman eta gero, sistema berak informazioa tratatu eta harremanetan ezartzeko bidea egiten du.
Lan Poltsari buruz informazioa gehigarria lortzeko edota dudak planteatzeko, jar zaitezke harremanetan bai Bizkaiko ENBA (688.688674 bai Gipuzkoako ENBArekin (699.467686)
ENBAren ustean, eztiaren etiketatze araudi berriak, iruzurra babesten jarraitzen du
Maiatzaren 20an Erleen Nazioarteko Eguna zela eta, Ministro Kontseiluak eztiaren etiketatze araudi berria onartu berri zuen, ENBAren ustean, erlezainek bizi duten errentagarritasun faltari erantzuterakoan, aurrerapen eskasa da.
Gaur, Ekainaren 22an, BOEn argiataratua izan da eta beste behin, araudiak eztia etiketatzerakoan ematen den iruzurra babestu eta sustatzen du. Gobernu Zentralak onartu berri den araudiak, jatorri ezberdineko eztiak etiketatzerakoan, eztiaren jatorrizko herrialde guztien aipamena jasotzeko derrigortasuna jasotzen du baina tamalez, araudi berriak ez du derrigortzen, herrialde bakoitzaren ehunekoa zehaztea. ENBAren ustean, araudia kontsumitzailearentzako engainu onartezina da, adibidez, Espainian % 1 eta Chinan %99 jatorria duen eztia, “Jatorria: Espainia eta China” bezala etiketatzea bait daiteke.
ENBAk Gobernu Zentralaren jokabidea salatu nahi du, erlezainen aldarri historikoa baztertu duelako non etiketatuan jatorri ezberdinetako eztietan, herrialde ezberdinak aipatzeaz gain, txikienetik haundienera, bakoitzak duen ehunekoa agertu dadin.
Iruzurra gutxitzeko lehen urratsa bezala ENBAren ustean etiketan edozein herrialde aipamena jaso ahal izateko, eztiaren jatorria, gutxienez, %20an aipatutako herrialdekoa izan beharko luke.
Bestalde, ENBAtik uste dugu, araudiek dionetik haratago joan daitekeela eta ildo honetan, distribuzio kateei eskatzen die, etiketatua Gardena eta zuzena aplika dezatela heuren distribuzioko marketan.
Elikagaien etiketatua, elikagaien fidagarritasunaren islada
ENBAk argi du edozein elikagai munduan zehar merkatura daitekeela baina horretarako informazioa eta gardentasuna ezinbesteko baldintza litzake, zalantzazko kalitateko elikagaiak guregana ez daitezen.
ENBAtik Euskadin jarduten diren distribuzio kate ezberdinekin elkartu gara gure planteamenduak helarazteko, beti ere, kontsumitzailerantzat etiketatze argia eta Gardena bultzatu asmoz.
Azkenik, ENBAtik dei egiten diegu kontsumitzaileei, etiketatua argia eta ingurumenarekiko eta animalien ongizatea zaintzen duten elikagaiak hauta ditzaten.
Baserritarren funtsezkotasuna aitortu dezan helburua duen sentsibilizazio kanpaina jarriko du abian ENBA nekazal elkarteak #funtsezkoakzarete lemarekin.
Covid-19 birusak eragindako pandemiari aurre egin asmoz, azken asteotan, erabakitako itxialdiak, gure bizitzak goitik behera aldatu ditu. Hala ere, elikagaiak ekoizten dituzten baserritarrak ez dute etenik egin bere jardunean eta burubelarri aritu dira gure mahaietan elikagaiak falta ez daitezen.
Ekoizpenak pandemia aurretik bezala jarraitu badu ere, esan beharrik ere ez dago, merkaturatzea zeharo aldatu dela eta arazoak arazo, baserritarrok gure jokabideak berregokitu eta birmoldatu izan ditugu, murrizketak eta eragozpenekin bizi den kontsumtzaileengana heltzeko. Argi ikusi dugu, itxialdian zehar, elikadura, osasuna eta tokiko elikagaiak ekoizten dituzten baserritarrak jendearen babesa eta aitortza jaso dutela.
Itxialdiaren leuntzea iragartzen ari direnean, baserritarrok itxaropentsu azaldu nahi dugu, aurrerantzean ere, gure elikagaiek eta gure lanarekiko begiruneak Euskal gizarteko lehentasunen artean mantenduko delakoan. Hori dela eta, ENBA nekazal elkarteak, sentsibilizazio kanpaina berria sustatu nahi du baserritarren funtsezkotasuna publikoki aitortzeko eskatuz jendeari nahiz bideoak nahiz sare sozialeetan beren atxikipen mezuak zabalduaz, horretarako prestatu ditugun baliabiadeak erabiliz.
Kanpainaren leloa #funtsezkoakzarete izango da eta Maiatzaren 4tik Aurrera hasiko dugu. Horretarako, euskal gizarteko hainbat jende ezagunen babesa jaso dugu, hala nola, Porrotx pailasoa, A Bocados sukaldaritza telebista Saioa, Eneko Atxa, Javi Sierra eta Roberto Ruiz sukaldariak, Karmele Jaio eta Toti Martinez de Lezea idazleak, Iker Irribarria eta Iñaki Artola pilotariak, Athleticeko Eunate Arraiza eta Real Sociedadeko Aihen Muñoz futbolariak, BCCko Joxemari Aizega, Xabier Euzkitze, Iker Galartza aktorea, Dani Álvarez, Begoña Beristain, Aitor Buendia, Pili Kaltzada eta Joxeina Etxebarria kazetariak, Julian Iantzi aurkezlea, Bittor Rodríguez eta Nerea Segura nutrizionistak, Juan Inazio Pérez Iglesias ikerlaria, Axi Muniain surflaria, eta veste hainbat,…. Baina orain gizarte osoaren babesa lortu nahi genuke.
Beraz, esan bezala, Euskal gizarteari dei egiten diogu itxialdian bai legez bai sozialki jabetutako baserritarren funtsezkotasuna, orain publikoki azal diezaien gure baserritarrei #funtsezkoakzarete leloaz eta bide batez, gure elikagaiekiko konpromezua berrestuaz.
Tolosan, 2020-05-02